Νάουσα: Συζήτηση εργαζόμενων/ ανέργων με θέμα:Η [αυτο]οργάνωση των αγώνων μας,ενάντια σε αφεντικά,κράτος και εργατοπατέρες.

Ηχογραφημένες συζητήσεις απο το festival Communismos

Ηχογραφημένες συζητήσεις απο το festival Communismos

Ταξικοί αγώνες & δομές εργατικής αυτονομίας

• Cafe la rage (Θεσσαλονίκη)
• Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων (Θεσσαλονίκη)
• Σωματείο Εργαζομένων στα Τηλεφωνικά Κέντρα Εξυπηρέτησης ΟΤΕ (Θεσσαλονίκη)
• ΕΣΕ (Θεσσαλονίκη)
• ΕΣΕ (Ιωάννινα)
• Φόρουμ Μεταναστών (Κρήτη)

Κατεβάστε το αρχείο

Προσεγγίσεις για την Κρίση

• Κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ (Θεσσαλονίκη)
• Τέως Μέλη του Συνδικάτου Σαλταδόρων (Θεσσαλονίκη)
• Werner Bonefeld (καθηγητής πολιτικών επιστημών, York UK)

Κατεβάστε το αρχείο

Αγώνες για τα κοινά και ενάντια στις περιφράξεις – Αγώνες σχετικά με την Υγεία

• Συνέλευση Υγείας – κατάληψη ΠΙΚΠΑ (Αθήνα)

Κατεβάστε το αρχείο

Αγώνες σχετικά με τις Μεταφορές

• Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Αγίας Παρασκευής (Αθήνα)
• Κατάληψη Πραποπούλου (Αθήνα)
• Θερσίτης – Χώρος ραδιουργίας και ανατροπής (Αθήνα)

Κατεβάστε το αρχείο

Προσεγγίσεις για τα κοινά και ενάντια στις περιφράξεις

• Κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ (Θεσσαλονίκη)
• Μωβ Καφενείο (Θεσσαλονίκη
• Massimo de Angelis (καθηγητής πολιτικής οικονομίας, London UK)

Κατεβάστε το αρχείο

Δομές κομμουνιστικοποίησης και κοινωνικής αναπαραγωγής Προσεγγίσεις για την επανανοηματοδότηση του κομμουνισμού

• Blaumachen (Θεσσαλονίκη – Αθήνα
• Κόκκινο Νήμα (Αθήνα)
• QV (Αθήνα)

Κατεβάστε τo αρχείο1 , αρχείο2

Δομές κοινωνικής αναπαραγωγής

• Κατάληψη Πραποπούλου (Αθήνα)
• Ντουλάπι – Δίκτυο για την Τροφοσυλλογική Δράση (Αθήνα)
• Άνευ Αρχών (Θεσσαλονίκη)

Κατεβάστε το αρχείο

πρόγραμμα Φεστιβάλ - Συνεδρίου Communismos

Παρασκευή 27 Μαϊου 2011
Κρίση & ταξικοί αγώνες σε χώρους εργασίας

Ταξικοί αγώνες & δομές εργατικής αυτονομίας
16.00  20.00

• Cafe la rage (Θεσσαλονίκη)
• Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων (Θεσσαλονίκη)
• Σωματείο Εργαζομένων στα Τηλεφωνικά Κέντρα Εξυπηρέτησης ΟΤΕ (Θεσσαλονίκη)
• ΕΣΕ (Θεσσαλονίκη)
• ΕΣΕ (Ιωάννινα)
• Φόρουμ Μεταναστών (Κρήτη)

Προσεγγίσεις για την Κρίση
20.00  23.00

• Κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ (Θεσσαλονίκη)
• Τέως Μέλη του Συνδικάτου Σαλταδόρων (Θεσσαλονίκη)
• Werner Bonefeld (καθηγητής πολιτικών επιστημών, York UK)

Συναυλία
23.00 και μετά

• Ms Ratter
• «Απλά Μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας & Μικροαστικά» από Μηχανή και φίλοι

Σάββατο 28 Μαϊου 2011
Αγώνες για τα κοινά και ενάντια στις περιφράξεις

Αγώνες σχετικά με την Υγεία
16.00-18.00

• Συνέλευση Υγείας – κατάληψη ΠΙΚΠΑ (Αθήνα)

Αγώνες σχετικά με τις Μεταφορές
18.00-20.00

• Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Αγίας Παρασκευής (Αθήνα)
• Κατάληψη Πραποπούλου (Αθήνα)
• Θερσίτης – Χώρος ραδιουργίας και ανατροπής (Αθήνα)

Προσεγγίσεις για τα κοινά και ενάντια στις περιφράξεις
20.00 και μετά

• Κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ (Θεσσαλονίκη)
• Μωβ Καφενείο (Θεσσαλονίκη)
• Massimo de Angelis (καθηγητής πολιτικής οικονομίας, London UK)

+ Δραστηριότητες για παιδιά

• 17.00 Θεατρικό Παιχνίδι από Facta non Verba
• 19.00 Φύτεμα στον κήπο / παιχνίδι με πυλό
• 20.00 Φτιάχνουμε τις pizzes μας
• 21.00 Παραμύθια στο ταβάνι

Κυριακή 28 Μαϊου 2011
Δομές κομμουνιστικοποίησης και κοινωνικής αναπαραγωγής

Προσεγγίσεις για την επανανοηματοδότηση του κομμουνισμού
16.00-19.00

• Blaumachen (Θεσσαλονίκη – Αθήνα)
• Κόκκινο Νήμα (Αθήνα)
• QV (Αθήνα)

Δομές κοινωνικής αναπαραγωγής
19.00 και μετά

• Κατάληψη Πραποπούλου (Αθήνα)
• Ντουλάπι – Δίκτυο για την Τροφοσυλλογική Δράση (Αθήνα)
• Άνευ Αρχών (Θεσσαλονίκη)

+ Δραστηριότητες για παιδιά

• 12.00 Παράσταση Καραγκιόζη (από τον Αγάπιο)
• 13.00 Πότισμα κήπου & φαγητό κάτω από τα δέντρα
• 14.00 Μουσικοκινητικά παιχνίδια
• 15.00 Επιτραπέζια παιχνίδια και κατασκευές

COMMUNISMOS Festival-Συνέδριο

Festival-Συνέδριο

COMMUNISMOS

Festival-Συνέδριο

για την έξοδο από τον καπιταλισμό

στη κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ – Θεσσαλονίκη 27-29 Μαϊου 2011

στο σημερινό περιβάλλον της κρίσης παίρνουμε θέσεις μάχης

Η κρίση είναι η προβολή των ταξικών σχέσεων και συγκρούσεων.

Η κρίση συγκροτεί το έδαφος που εντείνεται η εκμετάλλευση, η προσταγή, η βιοεξουσία. Συγκροτεί το έδαφος που η εργασιακή και υπαρξιακή επισφάλεια αποκτά όλο και πιο ηγεμονική μορφή. Η κρίση είναι η διαδικασία που εντείνεται η μονιμότητα της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, μέσω των περιφράξεων και της κλοπής των κοινωνικών κατακτήσεων. Η κρίση αποτυπώνεται μεταξύ άλλων στο κυνηγητό των μεταναστών, στις απολύσεις, στην έμφυλη καταπίεση και στην εθνική ενότητα.

Ταυτόχρονα η κρίση είναι το έδαφος των απεργιών, των πορειών, των απαλλοτριώσεων, των αυτομειώσεων, του σαμποτάζ στη παραγωγή και κατανάλωση. Η κρίση είναι η άρνηση της υποτίμησης στην εργασία, η κυκλοφορία των αγώνων, είναι οι πέτρες στους μπάτσους, είναι η αλληλεγγύη των διαδηλωτών, είναι τα γιαούρτια στους εργατοπατέρες, είναι το μίσος για τα αφεντικά. Η κρίση είναι ο τόπος που δοκιμάζονται και αναμετριούνται τα όρια και οι δυνατότητες των κινημάτων του ανταγωνισμού. Για αυτό εμείς λέμε ότι :


Η κρίση είναι κρίση πειθάρχησης και κοινωνικής ανυποταξίας. Είναι η αδυναμία του κεφαλαίου ως κοινωνική σχέση, ως εμπόρευμα να βρει νέα πεδία επέκτασης υλικά και άυλα. Είναι η αποτυχία των αφεντικών να καθυποτάξουν και να ελέγξουν στο σύνολό τους την κοινωνική αναπαραγωγή, τις ορατές και αόρατες αρνήσεις. Επομένως για την δική τους έξοδο από την κρίση εξαπολύουν τη συνολική τους επίθεση στο μισθό, στην ασφάλιση, στις μεταφορές, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην στέγαση, στα τρόφιμα, στην ενέργεια, στο περιβάλλον.


Σήμερα καλούμαστε να πάρουμε θέση μάχης και επιλέγουμε τον:


Κομμουνισμό[1], ως εκείνη την μη εμπορευματική μορφή κοινωνικής οργάνωσης και αναπαραγωγής, η οποία στηρίζεται στην ταξική αλληλεγγύη, σε αυτοθεσμισμένες αντιιεραρχικές κοινότητες αγώνα και αποτελεί τη κοινωνική κινηματική κίνηση, το διαγώνιο διάνυσμα που συνθέτει, συστήνει και γονιμοποιεί τις ταξικές συγκρούσεις. Επίσης ως κομμουνισμό αντιλαμβανόμαστε τη δημιουργία κοινών σχέσεων, δηλαδή εκείνη τη κοινωνική διαδικασία που δημιουργεί και αναπαράγει τα κοινά[2]και παράλληλα αποπεριφράσει τον κλεμμένο απο το κεφάλαιο κοινωνικό πλούτο, καταστρέφοντας τις περιφράξεις που διαχωρίζουν τους προλετάριους από τα μέσα παραγωγής, αναπαραγωγής, διαβίωσης και επικοινωνίας. Ταυτόχρονα ισχυριζόμαστε ότι ο κομμουνισμός των κοινών σχέσεων εμπεριέχει την καταστροφή των έμφυλων κοινωνικών λειτουργιών,  αποσταθεροποιεί το κοινωνικό φύλο και χτίζει δομές κοινωνικής και οικιακής αλληλεγγύης και αναπαραγωγής πέρα από το κυρίαρχο μοντέλο οικογενειακών σχέσεων. Αναπόσπαστο κομμάτι του κομμουνισμού των κοινών σχέσεων αποτελεί η κατάργηση των εθνικών αποκλεισμών που ορθώνουν τα κράτη και το κεφάλαιο (σύνορα, έλεγχοι, λαθραίοι άνθρωποι, μηχανισμοί και διαδικασίες υποτίμησης του παγκόσμιου προλεταριάτου). Αγώνας για τον κομμουνισμό σημαίνει έμπρακτη αμφισβήτηση  του παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας  που ο καπιταλισμός επιβάλει μέσα από το έλεγχο και την παρανoμοποίηση των μεταναστευτικών ροών.
Επιπλέον, θέση μας είναι ότι απέναντι στον πόλεμο, το φασισμό και πατριωτισμό ως μορφές του κράτους σε κρίση, καθώς επίσης και απέναντι στα διλήμματα των ιδιωτικοποιήσεων του νεοφιλελευθερισμού ή τις κρατικοποιήσεις του νεοκεϋνσιανισμού και τις αφελείς προσδοκίες επιστροφής στο κράτος πρόνοιας, επιλέγουμε την επίθεση σε μισθωτή εργασία, πατριαρχία, ιδιοκτησία και κράτος, και ταυτόχρονα επιλέγουμε τις αγωνιστικές χειραφετητικές κοινότητες που δομούνε τα κοινά και τον κομμουνισμό.


Ο κομμουνισμός, επίσης αποτελεί για εμάς την κινηματική παρακαταθήκη και το ενοποιητικό νήμα κινημάτων, ρευμάτων και εξεγέρσεων με αναρχικά, ελευθεριακά, αυτόνομα και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας. Ενδεικτικά τα παραδείγματα του συμβουλιακού κομμουνισμού στην Γερμανία και των αναρχοσυνδικαλιστών wobblies στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα, του αναρχικού ελευθεριακού κομμουνισμού στην Ισπανία και των αρχειομαρξιστών στο μεσοπόλεμο, των κινημάτων της αυτονομίας σε Γερμανία και Ιταλία τη δεκαετία του ’70, καθώς επίσης και οι χρήσιμες εμπειρίες αυτοοργάνωσης στις εξεγερμένες συνελεύσεις της Αργεντινής και της Τσιάπας μας δίνουν πλούσια παραδείγματα κινηματικών προτάσεων για το πώς εννοούμε τον κομμουνισμό.


Κρίνουμε ότι σήμερα πρέπει να επανανοηματοδοτηθεί και να μπει στο τραπέζι ξανά η σημασία και ο πλούτος των κομμουνισμών ως η κινηματική επιτάχυνση της κρίσης, για την έξοδο από τον καπιταλισμό.


Δομή συνεδρίου – φεστιβάλ
Η δομή του fest-communismos επιθυμούμε να έχει όσο το δυνατό πιο άμεση και ενεργή συμμετοχή.  Για αυτό πέρα από κεντρικές εκδηλώσεις θέτουμε ως στόχο να οργανώσουμε θεματικά workshop καθ’όλη τη διάρκεια των ημερών του συνεδρίου-φεστιβάλ, στα οποία να τοποθετηθούν με οργανωμένες εισηγήσεις άτομα και συλλογικότητες. Οι θεματικές ενότητες των workshop είναι οι εξής:


Θεματικές Ενότητες


Κομμουνισμός vs Καπιταλισμός:
Η στιγμή της δομικής κρίσης του καπιταλισμού, είναι ταυτόχρονα και η στιγμή που εκρύγνεινται και οι δικές μας αντιφάσεις. Σήμερα περισσότερο από ποτέ θα ήταν αναμενόμενο ο κομμουνισμός να αποτελούσε μια λύση στα εμφανή αδιέξοδα του συστήματος. Παρ’ όλα αυτά σήμερα φαντάζει μια μακρινή ουτοπία. Είναι αυτή η απόσταση που σήμερα πρέπει να διανύσουμε καθώς η ευπάθεια του καπιταλισμού αφήνει όλο αυτό το χώρο στις πράξεις και τη φαντασία μας.


Παρασκευή 27 Μαΐου 2011
- Κρίση & Ταξικοί αγώνες σε χώρους εργασίας

• Αναλυτικές προσεγγίσεις για την κρίση και το χρέος ως αδυναμία του κεφαλαίου να αναπαραχθεί και να αντιμετωπίσει την κοινωνική απειθαρχία.

• Οι επιθέσεις των αφεντικών, η γενίκευση της επισφάλειας και ο ρόλος, οι στόχοι οι δυνατότητες και αδυναμίες των αυτόνομων ταξικών εργατικών αγώνων (μελέτη της ταξικής σύνθεσης, της προλεταριακής εμπειρίας και της κυκλοφορίας των αγώνων).

• Δομές εργατικής αυτονομίας (σωματεία βάσης, εργατικές επιτροπές αλληλεγγύης, εργατικές ομάδες, αυτοοργανωμένα ταμεία αλληλεγγύης).

Σάββατο 28 Μαΐου 2011
- Αγώνες για τα κοινά και ενάντια σε περιφράξεις

• Το νόημα των κοινών και περιφράξεων και η σύνδεσή τους με την κρίση, το φετιχισμό του εμπορεύματος και τη μονιμότητα των διαδικασιών πρωταρχικής συσσώρευσης.

• Κριτική ανάλυση των πολιτικών, μεθόδων, στόχων και προοπτικών των κινήσεων και κινημάτων «δεν πληρώνω» σε μεταφορές, υγειά, ενέργεια (ριζοσπαστικές επαναστατικές ή σοσιαλδημοκρατικές αφομοιωτικές προοπτικές).
• Έμφυλη διάσταση των κοινών και περιφράξεων. Έμφυλη διάσταση των κοινών, οι περιφράξεις στο σώμα, το φύλο, τη σεξουαλικότητα αλλά και η δημιουργία ρωγμών από αντιταυτοτικά κινήματα.

• Πατριωτισμός, φασισμός, σύνορα, έλεγχοι μεταναστευτικών ροών ως εδαφικές, εθνοτικές, ταξικές και ταυτοτικές περιφράξεις. Η κίνηση, οι αγώνες των μεταναστών και η επίθεση στον εθνικό κορμό ως μορφές κοινών σχέσεων για την κατάργηση των φυλετικών, ταξικών και εδαφικών περιφράξεων.

Κυριακή 29 Μαΐου 2011
- Δομές κομμουνιστικοποίησης και κοινωνικής αναπαραγωγής

• Η μορφή και το θεωρητικό πλαίσιο δικτύων αυτοοργάνωσης στην κίνηση για δημιουργία αυτόνομων ταξικών δομών κοινωνικής αναπαραγωγής και κομμουνιστικοποίησης.

• Τα παραδείγματα εγχειρημάτων αντιπραγματισμού, μη εμπορευματικών μορφών κοινωνικής αναπαραγωγής, κολεκτίβων, αυτοδιαχείρισης των μέσων παραγωγής, αναπαραγωγής και επικοινωνίας.

και ας μη ξεχνάμε,
«να διαδώσουμε την αναρχία να ζήσουμε τον κομμουνισμό».
συντροφικά café la rage
contact@communismos.com,
www.communismos.com

---

[1] Πολλές κεντρικές έννοιες του πολιτικού μας λεξιλογίου, συμπεριλαμβανομένου του κομμουνισμού έχουν τόσο πολύ καταστραφεί που είναι σχεδόν άχρηστες. Στη συνηθισμένη του χρήση, ο κομμουνισμός έχει καταλήξει να σημαίνει το αντίθετό του, δηλαδή τον ολοκληρωτικό κρατικό έλεγχο και την σταλινική ιεραρχία των απολιθωμένων κομμουνιστικών κομμάτων. Θα μπορούσαμε φυσικά να εγκαταλείψουμε αυτόν τον όρο και να εφεύρουμε νέους, αλλά τότε θα αφήναμε επίσης πίσω την μεγάλη ιστορία των αγώνων, ονείρων και προσδοκιών που συνδέονται με αυτόν. Ως αναρχικές και αναρχικοί που αντιλαμβανόμαστε ότι ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στην λήθη, θεωρούμε ότι είναι καλύτερο να παλέψουμε για αυτή την έννοια, του κομμουνισμού, με στόχο να αποκαταστήσουμε ή να ανανεώσουμε το νόημά της.[2] Όταν αναφερόμαστε στα κοινά δεν εννοούμε τα εμπορευματοποιημένα κοινά αγαθά που το κράτος με τη μορφή του δημόσιου εκμεταλλεύεται, ελέγχει, περιφράσσει και εμπορεύεται. Τα κοινά θεωρούμε ότι δεν είναι αυθύπαρκτα, δεν είναι απλώς οι κοινοί πόροι (φυσικοί, ενεργειακοί, περιβαλλοντικοί, γενετικοί, πολιτισμικοί), δεν υπάρχουν από μόνα τους, αλλά ούτε και διεκδικούνται, με τη μορφή των αιτημάτων απέναντι στην εξουσία, παρά μόνο κατασκευάζονται, δημιουργούνται, σχηματοποιούνται και αναπαράγονται κάθε φορά μέσα από τις διαδικασίες των κοινών σχέσεων, οι οποίες συγκροτούνται από κοινότητες αγώνα.

Εκδήλωση Συζήτηση Αγώνας στο restaurant Banquet και αυτόνομοι εργατικοί αγώνες

Εκδήλωση Συζήτηση

 

Αγώνας στο restaurant Banquet

και αυτόνομοι εργατικοί αγώνες

 

 

 

Σε ένα περιβάλλον κρίσης του συστήματος, πτώχευσης του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού και επισφαλειοποίησης των ζωών μας, ποιός είναι ο ρόλος, τα χαρακτηριστικά και οι στόχοι αυτόνομων εργατικών αγώνων.

 

 

Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010 στις 20.00 στην Φάμπρικα Υφανέτ

 

Café La Rage

 

 

εισήγηση

 

Α Μέρος

Αυτόνομοι αγώνες σε ένα περιβάλλον κρίσης.

Εδώ και  8 μήνες τουλάχιστον βιώνουμε όλοι μας μια άνευ προηγουμένου επίθεση.  Οι απολύσεις , 1400 περίπου την ημέρα σε όλη την ελλάδα, τα τετραήμερα με μειωμένες αποδοχές, οι περικοπές στις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων, οι διαθεσιμότητες, το πληρώνω όποτε εγώ θέλω του αφεντικού. Όλα αυτά αποτελούν καθημερινότητα για όσους είτε ως άνεργοι, είτε ως  εργαζόμενοι –μαύροι, ελαστικοί, σταθεροί, μόνιμοι, μπλοκάκηδες, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να πουλήσουν την εργασία τους για να ζήσουν. Παράλληλα οι επίσημες συνδικαλιστικές οργανώσεις μακριά από αυτές τις εμπειρίες και ως δεκανίκι του συστήματος δεν έχουν καλέσει ούτε σε μια απεργία διαρκείας προσπαθώντας να εκτονώσουν την κοινωνική οργή με ασύνδετες και χωρίς κόστος απεργιακές κινητοποιήσεις.  Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν εμφανίζονται εργατικοί αγώνες από τα κάτω . Από την απόλυση του Παλαιστίδη στις εκδόσεις Άγρα,  μέχρι του αιγυπτίους αλιεργάτες και το banquet, υιοθετούνται (λιγότερο ή περισσότερο) μορφές άμεσης δράσης, καλούνται απεργίες και στάσεις εργασίας μέσα από διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας. Ξεκινώντας από αυτό το υλικό του σήμερα και βλέποντας την επίθεση να γίνεται όλο και πιο σφοδρή μας ενδιαφέρει αρχικά να εξετάσουμε πως θα καταφέρουμε οι εμπειρίες αυτών των αγώνων να κυκλοφορήσουν σε ένα μαχόμενο προλεταριάτο.  Πως μικροί εργατικοί πυρήνες, αυτόνομα σωματεία και σχέσεις αλληλεγγύης θα μπορέσουν να επικοινωνήσουν για να «βγουν» νέοι αγώνες. Πώς χωρίς να αποτελούμε τους γραφικούς αγωνιστές που είναι παντού και πάντα θα ενδυναμώσουμε την εργατική αυτονομία; 

Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετούμαστε σε μια σειρά ζητημάτων που προκύπτουν μέσα από τη εμπειρία της συμμετοχής  σε αγώνες όπως το banquet (που η ομάδα μας στήριξε και κάποια άτομα συμμετείχαν στην επιτροπή αλληλεγγύης) αλλά και από την καθημερινή κόντρα του καθενός και της καθεμιάς μας με το αφεντικό του.

- Το σωματείο.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Συναντούμε τρεις τύπους σωματείου:

Α. Τα σωματεία σφραγίδες τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων συγκροτούνται μέσα από κεντρικές γραφειοκρατικές διαδικασίες, δηλαδή το Διοικητικό Συμβούλιο, τις παρατάξεις και την εκλογική διαδικασία όπου αυτές ανταγωνίζονται για τον έλεγχο του σωματείου. Μέσα από την μικρή εμπειρία μας,  βλέπουμε ότι η μορφή του κλασσικού σωματείου όπου ελέγχεται από ένα ΔΣ παρατάξεων και κομματικών συσχετισμών είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι μπορεί να διεμβολιστεί. Τα περισσότερα σωματεία αυτής της μορφής δεν έχουν στόχο να συμβάλουν στον αγώνα. Από τη στιγμή που αγώνας δεν μπορεί να μεταφραστεί σε πολιτικά κουκιά στέκονται εχθρικά και τον συκοφαντούν, είτε προσπαθούν να το διαχειριστούν καλύτερα για παραταξιακούς σκοπούς. Αν θέλουμε να προωθήσουμε την εργατική αυτονομία αναπόφευκτα θα βρεθούμε αντιμέτωποι.

Β. Τα πρωτοβάθμια σωματεία που -προφανώς λόγω της ενεργή δουλειάς κάποιων συνδικαλιστών- οι αποφάσεις του ΔΣ επιδιώκεται να στηρίζονται στις αποφάσεις της βάσης. Στην πλειοψηφία τους ελέγχονται από εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις της αριστεράς. Σε πολλές περιπτώσεις, όταν μπαίνουν κεντρικά πολιτικά ζητήματα από τις οργανώσεις, παρακάμπτεται η βάση (κλασικό φαινόμενο οι πολλές υπογραφές σωματείων σε μια πορεία όπου απουσιάζει η βάση όχι όμως οι πολιτικοποιημένοι). Σε αυτή την κατηγορία εμφανίζονται φωτεινές εξαιρέσεις, όπως το σωματείο της ΠΕΚΟΠ, που επιδιώκουν να ανοίξουν αγώνες και όχι να τους περιορίσουν στα δικά τους πλαίσια. Παρόλα αυτά, η μορφή του πρωτοβάθμιου τυπικού σωματείου έχει δείξει τα όρια της, αφού εξαρτάται από τη μορφή του ΔΣ και τα μέλη του, επομένως και τις προθέσεις του. Υπάρχουν παραδείγματα ενεργών σωματείων που διατηρούσαν την παραταξιακή εκλογική διαδικασία και διεμβολίστηκαν αρνητικά περνώντας στον έλεγχο του ΠΑΜΕ. Στάθηκε, δηλαδή, αδύναμο απέναντι σε ένα συγκροτημένο κομματικό μηχανισμό που έχει τη δυνατότητα να μεταλλάσσει το σωματείο σε σωματείο σφραγίδα ή σε ένα ολοκληρωτικά ελεγχόμενο σωματείο από κομματικούς μηχανισμούς.

Γ. Τα σωματεία βάσης ή τα αυτοοργανωμένα σωματεία. Κινούνται με βάση την ενεργή συμμετοχή των μελών στη γενική συνέλευση, χρησιμοποιούν τυπικά το Δ.Σ. το οποίο δεν μπορεί να αποφασίζει μόνο του και σε πολλές περιπτώσεις «διορίζεται» με κοινή συμφωνία των μελών και όχι με εκλογές. Και όχι μόνο αυτό, προσπαθούν να αναπτύξουν σχέσεις μέσα από μια αγωνιστική καθημερινότητα στους χώρους εργασίας καλώντας σε μοιράσματα, σε αποκλεισμούς, δράσεις και εκδηλώσεις. (Όπως το σβεόδ και το σωματείο σερβιτόρων μαγείρων στην Αθήνα).

Ένα ζήτημα που αφορά γενικά την μορφή σωματείο είναι η μονόπλευρη απεύθυνσή του στον κλάδο του. Σαν δομή ενώ μπορεί θεωρητικά να ενισχύσει τους αγώνες και την οργάνωση σε επίπεδο βάσης, ανάλογα βέβαια και πως θα επιλέξει να συγκροτηθεί, εξακολουθεί να αναπαράγει τους διαχωρισμούς στην εργασία, ακόμα και σε εργαζόμενους της ίδιας επιχείρησης. Προφανώς υπάρχει πάντα η αξία της αλληλεγγύης που μπορεί να σπάσει αυτούς τους διαχωρισμούς αλλά αυτή όπως θα δούμε πολλές φορές «αναλαμβάνεται» από πολύ συγκεκριμένους ανθρώπους τους/τις ήδη πολιτικοποιημένους/ες.

- Επιτροπή αγώνα

Η επιτροπή αγώνα αποτελεί μια πρώτη απάντηση στα αδιέξοδα του σωματείου (αν υπάρχει) που συνήθως ελέγχεται κομματικά. Από την άλλη λόγο της αλλαγής στην σύνθεση της εργασίας και τον κατακερματισμό των εργασιακών χώρων στην μητρόπολη δίνει τη δυνατότητα θεωρητικά τουλάχιστον να συσπειρωθούν αλληλέγγυοι από επιχειρήσεις του ίδιου ή άλλου κλάδου προσπερνώντας τα εμπόδια που βάζει το κλαδικό σωματείο. Θεωρητικά είναι ο τόπος  που παίρνονται συλλογικά οι αποφάσεις, επικοινωνείται το περιεχόμενο του αγώνα και μπορεί να συμμετάσχει με ίσους όρους όποιος θέλει να αγωνιστεί ενάντια στα αφεντικά.

Αυτά στη θεωρία, καθώς στην πράξη η επιτροπή συσπειρώνει υποκείμενα που επιθυμούν να αγωνιστούν αλλά δεν συνδέονται οργανικά με τα ζητήματα τις συγκεκριμένης μορφή που παίρνει η καπιταλιστική σχέση στο εργοστάσιο του επισιτισμού για παράδειγμα. Η εργασιακή συνθήκη εκμετάλλευσης είναι ίδια για όλους τους επισφαλείς αλλά είναι διαφορετική η τεχνική σύνθεση του κάθε κλάδου. Για παράδειγμα, είναι διαφορετικά τα προβλήματα των εργαζομένων σε ένα πολυκατάστημα και διαφορετικά σε ένα γραφείο. Προφανώς και αυτή η διευρυμένη συνάντηση είναι θετική, όμως κρίνεται αρνητική στο βαθμό που δεν μπορεί να ανοιχτεί μια συζήτηση για τα συγκεκριμένα ζητήματα του εκάστοτε κλάδου, ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για εξάπλωση του αγώνα.

Όμως και πάλι, στην πράξη, οι επιτροπές αλληλεγγύης που  καλούνται από πολιτικές- κομματικές  οργανώσεις είναι αναμενόμενο να αποτελέσουν πολιτικά μέτωπα αλληλέγγυων. Από εκεί και πέρα όμως, η εμπειρία δείχνει ότι συνήθως δημιουργείται μια άλλου τύπου διαμεσολάβηση: των εργαζομένων από τον πολιτικό σχηματισμό που κυριαρχεί στην επιτροπή αλληλεγγύης. Συνέπεια αυτής της συνθήκης είναι να μετατρέπεται η συνέλευση σε άτυπο κοινοβούλιο πολιτικών σχηματισμών και αντιλήψεων οι οποίες αντί να εστιάζουν στην θέληση και στις επιλογές των ίδιων των αγωνιζόμενων εργαζομένων προσπαθούν να περάσουν την δική τους «γραμμή» ανεξάρτητα αν αυτή είναι πιο αριστερή ή πιο αυτόνομη και αντιεξουσιαστική.

Από την άλλη όπως είδαμε και στην επιτροπή αλληλεγγύης του banquet σχεδόν ποτέ δεν συζητιόταν η καθημερινή εμπειρία της σύγκρουσης με το αφεντικό, τα ζητήματα που μπαίνουν στο χώρο εργασίας και το πώς αντιμετωπίζονται . Από τη στιγμή που οι επιτροπές αλληλεγγύης αποκτούν αυτό τον μετωπικό χαρακτήρα αναλώνονται σε ένα στρατηγισμό που διεξάγει ένα αγώνα εντυπώσεων με το αφεντικό αλλά δεν μεταφράζεται σε σχέσεις με άλλα υποκείμενα.  Ακόμη ακόμη και ο τόπος διεξαγωγής των συναντήσεων των επιτροπών έχει τη σημειολογία του.  Στο εργατικό κέντρο αν δεν είσαι μέλος κάποιας  παράταξης ενός σωματείου πρέπει να κλείσεις αίθουσα και να πληρώσεις.  

Εν τέλει, η επιτροπή αγώνα-αλληλεγγύης θέλει μια νοηματοδότηση από την αρχή. Αποτελεί μια ουσιαστική δομή ξεπεράσματος του σωματείου και των διαχωριστικών γραμμών του κάθε κλάδου αλλά ο ρόλος και ο τόνος των εξελίξεων πρέπει να δίνεται από του εργαζόμενους. Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι ο τρόπος που λειτούργησε η επιτροπή αλληλεγγύης στον αγώνα των εργαζομένων του banquet. Κάποιοι εργαζόμενοι συμμετείχαν στην αρχή ενεργητικά και στη συνέχεια υποστηρικτικά με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί η λογική ότι η προπαγάνδα, το ταμείο αλληλεγγύης, οι διαδηλώσεις δεν είναι δικιά τους δουλειά. Υπάρχουν οι κουβαλητές-στρατευμένοι και οι ανήμποροι εργαζόμενοι.  Έτσι, χάθηκε η ουσιαστική επικοινωνία των περισσότερων ατόμων της επιτροπής με τους εργαζόμενους, και υπήρξε δυσκολία στα  κρίσιμα σημεία του αγώνα να παρθούν αποφάσεις ακολουθώντας ένα τυφλοσούρτη. Τελικά, καλό είναι να υπάρχει προσωπική επαφή με τους αγωνιζόμενους εργαζόμενους, για να μπορείς να τους εκθέσεις το τι σκέφτεσαι και τι πιστεύεις. Φυσικά, σε καμία περίπτωση να μην γίνεται πλύση εγκεφάλου, αλλά σε ένα ανθρώπινο επίπεδο πέρα από την επιτροπή να αναπτύσσονται σχέσεις.

Τέλος, η επιτροπή αλληλεγγύης και γενικότερα οποιαδήποτε επιτροπή την συγκαλεί μια οργάνωση ή συνέλευση με σκοπό τη στρατηγική επίλυση κάποιων πρακτικών ζητημάτων, έχοντας αποφασίσει από πριν το πολιτικό πλαίσιο, αναλαμβάνει το διαχωρισμένο ρόλο της εκπλήρωσης πολιτικών σχεδίων και σκεπτικών. Για το λόγω αυτό είναι προτιμότερο να καλείται μια ανοιχτή συνέλευση αγώνα-αλληλεγγύης για να μπαίνει ξεκάθαρα από την αρχή ότι οι αλληλέγγυοι/ες δεν είναι μόνο κουβαλητές διαχειριστικών προβλημάτων, αλλά άνθρωποι που συνειδητά θέλουν να αγωνιστούν επί ίσοις όροις και θα συνδιαμορφώσουν  συλλογικά πάνω σε απόψεις και όχι σε κομματικές γραμμές.

Αγώνες, εργαζόμενοι και αλληλέγγυοι.

Οι περισσότεροι αγώνες που ξεπηδούν αδιαμεσολάβητα τα τελευταία χρόνια σπάνια αφορούν χώρους εργασίας με μεγάλο αριθμό εργαζομένων και με ένα συμπαγές υποκείμενο αγώνα (π.χ ένα μεγάλο εργοστάσιο, χωρίς να σημαίνει ότι εκεί δεν υπάρχουν απολύσεις και αγώνες αλλά εκεί έχει το πάνω χέρι το ΠΑΜΕ και δεν έχουμε εικόνα του τι συμβαίνει). Οι εργαζόμενοι-εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα βρίσκονται κατακερματισμένοι σε χώρους εργασίας με μικρό αριθμό ατόμων όπως γραφεία και καταστήματα του τριτογενούς τομέα, σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους.  Εξαιτίας αυτής της συνθήκης πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν οι αλληλέγγυοι στην πίεση που ασκούν οι αγωνιζόμενοι στην εργοδοσία. Το πρόβλημα που έχει εμφανιστεί σε πολλές περιπτώσεις, και σε αυτή του banquet, είναι η απεύθυνση του αγώνα να περιορίζεται στις σφαίρες τις πολιτικής επιρροής των αλληλέγγυων.  Έτσι συνήθως προκρίνεται μια στρατηγική που ποντάρει σε μια αλληλεγγύη συνειδητοποιημένων συντρόφων.  Σίγουρα πλεονέκτημα αυτής της στρατηγικής είναι ότι υπάρχει ένας αριθμός στρατευμένων που άμεσα κινητοποιείται.

Κατ’ επέκταση αυτό μπορεί να δημιουργήσει κόστος στις απόπειρες κοινωνικοποίησης και κυκλοφορίας του αγώνα. Επίσης το ότι δημιουργείται μια ανεκτή απεύθυνση, μια στοιχειώδης αλληλεγγύη και ένας ικανοποιητικός κόσμος που συσπειρώνεται και «τρέχει», μπορεί να επαναπαύει του εργαζόμενους. Έτσι περιορίζεται η προοπτική τις σύνδεσης με άλλους εργαζόμενους εκτός πολιτικών ταυτοτήτων καθώς επίσης και η ενεργή συμμετοχή των άμεσα εμπλεκόμενων εργαζομένων. Ουσιαστικά ο αγώνας κυκλοφορεί σε πολιτικούς κύκλους και το πολύ μέσα  σε παρεμφερείς χώρους. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανοιχτή επιτροπή αλληλεγγύης ουσιαστικά είναι ανοικτή σε πολιτικούς χώρους. Το ερώτημα που μπαίνει λοιπόν είναι με ποιον τρόπο μπορούν διαδικασίες αγώνα σε εργασιακούς χώρους να ανοίξουν και να κυκλοφορήσουν, να μοιραστούν εμπειρίες, αγωνίες και ανάγκες και πάνω σε αυτή τη βάση να στήσουν την αντιπαράθεση τους. Ο αγώνας του banquet για παράδειγμα ενώ ανέδειξε τα προβλήματα του κλάδου του επισιτισμού και  όλοι οι εργαζόμενοι στα bar και εστιατόρια της πόλης τον γνώριζαν για κάποιους λόγους δεν ήρθαν σε καμία επιτροπή αλληλεγγύης.

Επομένως, ίσως κάτι έγινε λάθος, οι εργαζόμενοι πέρα από το συγκεκριμένο κατάστημα δεν ενδιαφέρθηκαν να συμμετάσχουν στον αγώνα, δεν βρήκαν το συνδετικό νήμα και την κοινή μοίρα.  Γενικότερα, υπάρχει και η ατομική ευθύνη του κάθε εργαζόμενου/ης και ότι τα τελευταία 30 χρόνια έχει χαθεί η αγωνιστική κουλτούρα στους χώρους εργασίας. Παρόλα αυτά, ίσως έπρεπε να μπει μια γενικότερη διεκδίκηση που να αφορά όλους τους εργαζομένους στην περιοχή του κέντρου της θεσσαλονίκης, ώστε να μπορεί ο καθένα/μια να αγωνιστεί στο δικό του χώρο εργασίας. Ίσως επίσης θα έπρεπε να υπάρχει από πριν εντονότερη «δουλειά» απεύθυνσης σε αυτούς τους χώρους, είτε από το σωματείο (κάτι ανέφικτο αφού του επίσημο σωματείο κυριαρχείται από το ΠΑΜΕ), είτε από εργατικές ομάδες είτε από το σωματείο βάσης σερβιτόρων μαγείρων. Και φυσικά απεύθυνση σε μια λογική που εστιάζει στα συνολικά ζητήματα του κλάδου και όχι μόνο σε συγκεκριμένα μαγαζιά. Βέβαια ακόμα και η στιγμή του αγώνα είναι μια ευκαιρία να ανοιχτούν τα ζητήματα αρκεί να το επιθυμούν όσοι συμμετέχουν σε αυτόν.

Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις κινήσεις εργαζομένων στον Καφεναί και στο Βαρκελονίκι που συνέπεσαν με τον αγώνα στο Banquet και επωφελήθηκαν θετικά σε σχέση με τις διεκδικήσεις τους. Όμως θεωρούμε ελλειμματική την διαδικασία στο πως συνδέθηκαν αυτές οι κινητοποιήσεις. Δεν υπήρξε ουσιαστικά μια κοινή διαδικασία και η σύνδεση έγινε κυρίως σε επίπεδο εντυπώσεων.

Φυσικά πρέπει να επισημάνουμε ότι οι μορφές οργάνωσης είναι δυναμικές πράγμα που σημαίνει ότι συνυπάρχουν όλα τα παραπάνω στοιχεία, απλώς στο παράδειγμα του αγώνα του banquet και ειδικά στο τέλος η διαχωρισμένη αντίληψη της επιτροπής αλληλεγγύης με την απουσία των εργαζομένων επικράτησε. 

- Μορφές αγώνα και υποστήριξης.

Ταμείο αλληλεγγύης: Τους 6 μήνες που συμμετείχαμε στον αγώνα των εργαζομένων  βρήκαμε τους τρόπους να υποστηρίξουμε υλικά 7-8 εργαζόμενους σε ένα στοιχειώδη αλλά πολύ ουσιαστικό για τους ίδιους βαθμό. Η λειτουργία ενός ταμείου αλληλεγγύης αποτέλεσε πολύ σημαντική δικλείδα φερεγγυότητας των αλληλέγγυων προς τους εργαζόμενους, δημιουργώντας μια διαφορετική κουλτούρα και απατώντας συλλογικά σε ατομικά προβλήματα. Η εμπειρία αυτή είναι πολύ σημαντική καθώς ο οικονομικός εκβιασμός και το αδιέξοδο είδαμε στην πράξη ότι μπορεί να απαντηθεί μέσα από την αλληλεγγύη

Αποκλεισμοί: Η μορφή του καθημερινού αποκλεισμού που υιοθετήθηκε αποτέλεσε ένα ακόμη «νέο»  πεδίο εμπειρίας πάνω σε αγώνες. Η πίεση που ασκήθηκε σε ένα αδιάλλακτο αφεντικό ήταν τεράστια. Η μορφή του αγώνα με την συνέπεια που τι διέκρινε κατάφερε να γνωστοποιήσει το ζήτημα, να ασκήσει κοινωνική πίεση δυσφημώντας το προφιλ της επιχείρησης ενώ ταυτόχρονα προκαλούσε μεγάλη οικονομική ζημιά. Έξω από το banquet δημιουργήθηκε ένας ανοιχτός χώρος αγωνιστικής συνάντησης. Οι κουζίνες που έγιναν από έξω έσπασαν το μοτίβο της αντιπαράθεσης ανοίγοντας νέους τρόπους αλληλεγγύης και κυκλοφορίας του αγώνα. Από εκεί και πέρα η αδυναμία να εμπλουτιστούν οι αποκλεισμοί με πιο δημιουργικές για τους συμμετέχοντες μορφές τις κατέστησαν βαρετές. Δεν αναζητήθηκαν άλλοι τρόποι αντιπαράθεσης χωρίς φυσικά αυτό να αποτελεί ευθύνη του συγκεκριμένου αγώνα.

Αντιπαράθεση:

Στις περισσότερες των περιπτώσεων που ένας αγώνας κινείται στα όρια της θεσμικής του διάστασης προκύπτουν στιγμές σύγκρουσης είτε με την εργοδοσία είτε με την κρατική καταστολή, είτε ακόμα και με άλλες μορφές τρομοκρατίας. Δε θεωρούμε ότι η βία είναι μαγική, ούτε ότι η βίαιη αντιπαράθεση είναι η λύση για όλα. Παρόλα αυτά σε πρόσφατους αγώνες όπως με την Κ.Κούνεβα αλλά και με το via vai αναδείχθηκε  μια διαφορετική πτυχή της απάντησης στη βία των αφεντικών.

Σε ένα κατάστημα κάτεργο όπως το banquet θα μπορούσε τουλάχιστον να συζητηθεί και αυτή η επιλογή, σε ένα επίπεδο τουλάχιστον απειλής κλεισίματος του μαγαζιού. Η παθητική οσιομαρτυρική στάση μας απέναντι στους μπράβους του φιόρου και του στροίβα, που τραμπούκησαν μέλη της επιτροπής αλληλεγγύης, που μας κινηματογραφούσαν,  μας πετούσαν αυγά και μας απειλούσαν, σίγουρα δε μας ωφέλησε σε κάτι. Πόσο μάλλον έδωσε πάτημα στα αφεντικά να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και να συνεχίσουν τη στρατηγική τους  με τις μηνύσεις. Η βίαιη αντιπαράθεση δε νοείται στα πλαίσια της προσωπικής μας εκτόνωσης, για να πέσουμε στις προβοκατόρικες παγίδες των αφεντικών. Το θέμα είναι η αντιπαράθεση αυτή να έχει μία λογική στρατηγική που να δίνει  την πρωτοβουλία των κινήσεων στους εργαζόμενους, να καταδείξει ότι δεν υπάρχουν μόνο τα νομικά τερτίπια  αλλά η συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων στους χώρους εργασίας μπορεί να δοθεί με πολλούς τρόπους από τους εργαζόμενους. Στα κρίσιμα αυτά ερωτήματα δεν μπορέσαμε να βρεθούμε σε μία πρόσωπο με πρόσωπο συζήτηση και εκτίμηση της κατάστασης με τους ίδιους τους εργαζόμενους. Ακόμα και αν καταλήγαμε σε ήπιες κινήσεις, το άνοιγμα της συζήτησης για πιθανές δράσεις όπως κατάληψη-αυτοδιαχείριση του μαγαζιού ή δυναμικός αποκλεισμός μπορεί να έβαζαν νέα δεδομένα στις μεταξύ μας σχέσεις και ίσως να μας έδινε την πρωτοβουλία των κινήσεων.

-Νίκη του αγώνα ή ήττα,

Η νίκη/ήττα είναι σχετικές, ανάλογα πως θέλει να βαφτίσει κανείς το αποτέλεσμα ενός αγώνα. Σίγουρα, η υλική νίκη είναι σημαντική για τους ίδιους τους εργαζόμενους σαν άτομα, ώστε να πληρωθούν τα χρωστούμενα, να πάρουν τα ένσημα, να επαναπροσληφθούν. Παρόλα αυτά, κανείς άλλος δεν «κερδίζει» κάτι.

Είναι θετικό να υπάρχει μια υλική ή ηθική νίκη σε έναν αγώνα. Είναι σημαντικό για τα ίδια τα υποκείμενα που δίνουν συλλογικά μια μάχη με το ή τα αφεντικά τους να έχουν ένα καλό αποτέλεσμα και να μην συντριβούν ψυχικά και οικονομικά. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και δυναμικοί αγώνες που ηττούνται και μάλλον οι περισσότεροι. Ειδικά στους καιρούς που ζούμε, δυστυχώς δε μπορούμε να μιλάμε για νίκες της εργατικής τάξης (αν κρίνουμε από τους πιο πρόσφατους μαζικούς αγώνες…) αλλά για κάποιους «καλούς» συμβιβασμούς.

Το σημαντικό, λοιπόν δεν είναι η συγκεκριμένη νίκη ή ήττα, αλλά η μορφή, το περιεχόμενο και η παρακαταθήκη που αφήνει ένας αγώνας. Να μπορούν οι εργαζόμενοι συλλογικά να παίρνουν αποφάσεις και να πράττουν, να σπάνε τις μεταξύ τους εξουσίες, να στηρίζουν άλλους αγώνες ως αλληλέγγυοι ώστε να δημιουργηθεί το υπόβαθρο για νέους αγώνες. Να μπορούν, δηλαδή οι εργαζόμενοι/ες να αποφασίζουν και να μην βρίσκονται έρμαιο των αφεντικών και των κομματικών ηγεσιών.

Αυτό, όμως θα προκύψουν αν μέσα από τις διαδικασίες του αγώνα, δομηθούν άλλου τύπου σχέσεις και δημιουργηθεί μια άλλη αντίληψη για τις σχέσεις εξουσίας, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τα θέματα του φύλου και της φυλής. Εμπλουτιστεί δηλαδή ο αγώνας πέρα από θέματα που άπτονται καθαρά και μόνο των συγκεκριμένων οικονομικών διεκδικήσεων.

Επομένως, για μας θεωρούμε χαμένη ευκαιρία το ότι με τους εργαζόμενους του Banquet δεν έχουμε κανενός είδους σχέση και ελπίζουμε να τους δούμε να συμμετέχουν σε έναν επόμενο αγώνα.

Β' μέρος

Ανίχνευση των αυτόνομων χαρακτηριστικών των αγώνων

Αγώνες με αυτόνομα χαρακτηριστικά (και όχι αυτόνομοι αγώνες) συμβαίνουν όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια σε μία διαρκή μάχη με τα βαρίδια του παρελθόντος, όπως είναι οι κομματικές συνδικαλιστικές οργανώσεις(π.χ πασκε,πάμε), με τον γραφειοκρατικό συνδικαλισμό της ΓΣΕΕ και σε ένα περιβάλλον που γίνεται όλο και πιο δύσκολο για την ανάπτυξη  αγώνων που να βάζουν κάτι πέρα από τις «παραδοσιακές» διεκδικήσεις. Δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ποιοι αγώνες είναι αυτόνομοι και ποιοι όχι, λόγω της σύγκρουσης με παραδοσιακές  λογικές.

Τέτοιοι αγώνες –με αυτόνομα χαρακτηριστικά- θεωρούμε πως ήταν το κίνημα αλληλεγγύης στην Κ.Κούνεβα, ο αγώνας των αλλιεργάτων της Ν. Μηχανιώνας , το Via Vai, οι εκδ. Άγρα,  οι κινητοποιήσεις στην Wind, αγώνες που έχουν δοθεί από το Σβεοδ στον κλάδο των courier, ο αγώνας των γιατρών στο Ζαγκλιβέρι κλπ. 

Ως προς αυτές τις εμπειρίες θεωρούμε χρήσιμη την ανάπτυξή τους και την παρουσίασή τους από τους/τις ίδιους/ες τους συμμετέχοντες.

Σκοπός μας είναι να ανταλλάξουμε εμπειρίες αγώνα, να ανιχνεύσουμε τι προοπτικές υπάρχουν για ένα γενικότερο συντονισμό και επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων με κοντινές αντιλήψεις. Πιο απλά, που το πάμε; Πώς δηλαδή αυτοί οι αγώνες θα κοινωνικοποιηθούν και θα κυκλοφορήσουν πραγματικά; Πως από γενικά πόλοι συσπείρωσης πολιτικοποιημένων  θα απαντούν σε ανάγκες ευρύτερα των εργαζομένων και έτσι θα δημιουργούν ρήξεις ευρύτερα στα εργασιακά κάτεργα; Πώς η αλληλεγγύη θα γίνει από αξία λίγων σε αξία όλο και περισσότερων εκμεταλλευόμενων; Ουσιαστικά πως μπορεί να διαφανεί μια διαδικασία ρήξης που να ξεπερνάει την παγιωμένη κατάσταση του συνδικαλισμού και των αγώνων και να βάζει πιο ουσιαστικά χαρακτηριστικά ανάμεσά σε όσους αγωνίζονται. Τόσο υλικά, όσο και υπαρξιακά. Ως ένα άλλο μοντέλο ζωής που μπορεί να προκύψει μέσα από τους αγώνες.

Σε αυτή την κατεύθυνση η εμπειρία είναι χρήσιμος οδηγός. Όμως πρέπει να οραματιστούμε το παραπέρα. Τις δομές, τους τόπους συνάντησης, τις μορφές οργάνωσης, τις ριζοσπαστικές σχέσεις που μπορεί να αναδυθούν.

Τι σημαίνει όμως για μας αυτόνομος αγώνας:

Η κριτική μας τοποθέτηση στα παραπάνω βάζει το σκεπτικό μας όσον αφορά τα χαρακτηριστικά και τον τρόπο διεξαγωγής ενός τέτοιου αγώνα. Αδιαμεσολάβητος έξω και ενάντια σε κομματικές λογικές, με αντιιεραρχικές και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες λήψης των αποφάσεων, δίχως αντιπροσώπους και ειδήμονες, μέσα και ενάντια στη μισθωτή σκλαβιά. Ποια είναι η σημασία όλων αυτών; Θέλουμε να εστιάσουμε στην διαδικασία που κάποιος/κάποια αναλαμβάνει ευθύνη να αγωνιστεί σε πρώτο πρόσωπο, συσχετιζόμενος με τους γύρω του ώστε να επιδιώξει ένα κοινό όφελος για όλους σε μια κατεύθυνση ενδυνάμωσης του ελέγχου πάνω στην εργασία του ή στην διακοπή αυτής (απεργία, σαμποτάζ, μείωση παραγωγικότητας). Αυτή η διαδικασία όπως και πολλές άλλες βοηθάει στην ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης, της συλλογικής, από τα κάτω επίγνωσης του ότι αποτελούμε μία κοινωνική τάξη με κοινή μοίρα (όχι απαραίτητα κοινά συμφέροντα) μέσα στον καταμερισμό ιεραρχιών και διαχωρισμών εντός της κοινωνίας. Η πράξη του αγώνα μετατρέπει αυτή την επίγνωση σε νέες πραγματικές σχέσεις που μπορεί να μετασχηματίσουν τις υπάρχουσες, να διερωτηθούν για το νόημα του να εργάζεσαι, για τις δυνατότητες των γνώσεων και των δεξιοτήτων μας σε μια κατεύθυνση εξόδου από την μισθωτή εργασία. Έτσι, συνοπτικά, αυτόνομος είναι ο αγώνας που προσδιορίζεται με βάση τις άμεσες, αδιαμεσολάβητες σχέσεις που προκύπτουν σε ένα εργασιακό περιβάλλον και τείνουν να το αρνηθούν, αρνούμενες την διακοπή τους μετά το πέρας του αγώνα ή την ένταξή τους σε ένα «εξωτερικό» πολιτικό πρόγραμμα. Είναι οι κοινωνικοί αγώνες που μετατρέπονται σε πολιτικοί (βάζουν ζητήματα συνολικής κριτικής) από την ίδια και άμεση εμπειρία των αγωνιζόμενων και όχι από τις πολιτικούς σχηματισμούς που τους καθοδηγούν. Η όποια λύση θα δημιουργηθεί μέσα από τους αγώνες των από τα κάτω και θα είναι συλλογική. Εμείς βάζουμε τους εαυτούς μας μέσα στη σχέση της μισθωτής εκμετάλλευσης και μας ενδιαφέρει το πώς θα σπάσουμε αυτή τη σχέση μαζί με τους γύρω μας. Για αυτό το λόγω, μιλάμε για διαδικασίες υποκειμενοποίησης, όπου τα υποκείμενα αναπτύσσουν σχέσεις, συναντιούνται και αλλάζουν μέσα από διάφορες πτυχές της ζωής και συντονίζονται.

Οι φιγούρες των αγκιτατόρων, των ειδικών που θα χαράξουν το σχέδιο και θα κινητοποιήσουν τις μάζες μας δημιουργεί συναισθήματα απέχθειας και θα βρεθούμε απέναντι σε τέτοιες λογικές. Η λογική της φωτισμένης πρωτοπορίας που θα δώσει τη λύση ανήκει στον προηγούμενο αιώνα. Όμως πολλές φορές αν και την αρνούμαστε την αναπαράγουμε γιατί παρά την αλλοτρίωση που την διέπει έχει φανεί πως μπορεί να παράγει σε θεαματικό επίπεδο κοινωνικά νοήματα. Όμως στο τέλος αντιλαμβανόμαστε ότι οι επιδιωκόμενες συνδέσεις με την κοινωνία ή με άλλα υποκείμενα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ, ή έχουν πραγματοποιηθεί διαμεσολαβημένα από τον μηχανισμό πομπού-δέκτη. Έτσι η αυτενέργεια, η ατομική επιλογή και η συνείδηση δίνουν την θέση τους στην διαρκή κίνηση των πολιτικοποιημένων, αναπαράγοντας έτσι το ρόλο του θεατή. Η αντίληψη της μη-διαμεσολάβησης, ή της μη-πρωτοπορίας χρειάζεται να αναπτυχθεί στο έδαφος, όσο δύσκολο και αν αυτό φαίνεται, της κοινής εμπειρίας των από τα κάτω. Στη δουλεία, στη γειτονία, στους κοινούς τόπους.

Αυτή η κατεύθυνση μπορεί να πάρει πολλές τροπές. Παλαιότερα οι ιταλοί και γάλλοι εργατιστές είχαν την λογική της «εγκατάστασης». Έμπαινε δηλαδή ο πολιτικά στρατευμένος σε ένα εργοστασιακό πόστο και προσπαθούσε να δημιουργήσει διαδικασίες αγώνα, διερευνώντας ταυτόχρονα τις δυνατότητες που προέκυπταν. Αυτό βέβαια σε μια εποχή, που το μαζικό εργοστάσιο ήταν το επίκεντρο της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της ζωής της πλειοψηφίας του προλεταριάτου. Σήμερα, στο πολυδιασπασμένο κοινωνικό εργοστάσιο και στην επισφαλή συνθήκη, μια τέτοια λογική μοιάζει πολύ δύσκολη έως αδύνατη. Και όμως κρίνοντας από το Banquet, κάτι τέτοιο, σε χώρους όπου  εργάζονται πάνω από 10 εργαζόμενοι είναι κάτι σχετικά εφικτό. Βέβαια, κάτι τέτοιο έχει από πίσω του τη λογική της «αόρατης επιτροπής». Προϋποθέτει την ύπαρξη μια οργάνωσης που ήδη χαράσσει στρατηγικές χωρίς τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Από την άλλη ο ρόλος των πολιτικών οργανώσεων δεν πρέπει να απαξιωθεί πλήρως, ο ρόλος τους ως ερμηνευτές της πραγματικότητας και διακινητές της εμπειρίας μπορεί να αποτελέσει κλειδί στην άμεση κυκλοφορία και σύνδεση των αγώνων, των φαντασιακών, της διάχυσης της αξίας της αλληλεγγύης. Επίσης η πολιτική εμπειρία μπορεί να βοηθήσει σε κρίσιμες στιγμές  ενός αγώνα (νομικά ζητήματα, σύγκρουσιακή αντιπαράθεση, διεύρυνση της αλληλεγγύης, οικονομική υποστήριξη) για το καλό φυσικά του αγώνα και όχι της πολιτικής οργάνωσης. Έτσι κρίνουμε πως είναι θεμιτό κατ’ αρχήν όπου βρίσκεται και εργάζεται ο καθένας και η καθεμία που μοιράζεται ένα αυτόνομο σκεπτικό για τους αγώνες να προσπαθεί να δημιουργεί συνδέσεις και ρήξεις εντός της εργασία του. Εάν η άμεση αντιπαράθεση είναι αδύνατη τότε  η συνάντηση  και η υποστήριξη αδιαμεσολάβητων διαδικασιών, όπως τα σωματεία βάσης, μπορούν με επιμονή να βοηθήσουν συνολικά στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας οργάνωσης και αγώνα ανά κλάδο. Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει πως ακόμα και αν το σωματείο βάσης δεν μπορεί να συγκροτηθεί, τότε τη «δουλεία» της δημιουργίας κουλτούρας αγώνα μπορεί να την επωμιστεί η εργατική συλλογικότητα ή οι πρωτοβουλίες ατόμων που μοιράζονται αυτή την ανάγκη. Και τέλος, όπου αυτό είναι εφικτό, μπορεί κανείς να συμμετέχει σε ανοιχτές συνελεύσεις αγώνα-αλληλεγγύης ώστε να επιδιώκει της σύνδεση με άλλα υποκείμενα και να μεταφέρει τον αγώνα στον άμεσο κοινωνικό του κύκλο, βάζοντας πιθανότητα ζητήματα που αφορούν το δικό του χώρο εργασίας σε μια διαδικασία σύνδεσης και αλληλοϋποστήριξης.

Που συναντιόμαστε;

Ένα δύσκολο ερώτημα προς απάντηση είναι ο τόπος συνάντησης και συνεύρεσης των υποκειμένων. Παλαιότερα ήταν το εργοστάσιο και η γειτονιά, κοινότητες οι οποίες συγκροτούσαν αγώνες και οι οποίες σήμερα φαντάζουν μακρινές για μας. Σήμερα, οι τόποι συνάντησης είναι κατά βάση τόποι συνάντησης ατόμων και όχι συλλογικών ταυτοτήτων ή νοημάτων. Από τα καφέ και τα πάρκα μέχρι το internet και τα chat room, οι συναντήσεις διαμεσολαβούνται από το ατομικιστικό μοντέλο ζωής. Βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Οι αντικουλτούρες βρίσκουν τους χώρους τους στις πόλεις, τα πανεπιστήμια εξακολουθούν να παράγουν μαζική κοινωνικοποίηση και να αποτελούν πόλους πολιτικοποίησης, οι πλατείες έχουν γίνει τα καταφύγια των ψηγμάτων συλλογικής ζωής, ενώ μοντέλα συλλογικής καθημερινότητας ξεπηδούν όλο και συχνότερα.

Ο εργασιακός χώρος, παρότι ιδιωτικός, από την στιγμή που σε αυτόν συναντιούνται διαφορετικά υποκείμενα μεταξύ τους έχει τα στοιχεία ενός δημόσιο χώρου. Μπορεί κανείς να κοινωνικοποιηθεί, να αναπτύξει σχέσεις και δεσμούς – ελπίζουμε όχι με το αφεντικό. Όμως όπως προαναφέραμε δεν πρόκειται για εκείνο το μαζικό χώρο, του εργοστασίου όπου η κοινωνικοποίηση του εργάτη μέσα από την κοινά βιωμένη αλλοτρίωση παρήγαγε ευκολότερα συλλογικά νοήματα άρνησης και αγώνα. Από την στιγμή που η αλλοτρίωση εξατομικεύεται και η θέαση του κόσμου μετατρέπεται σε αυστηρά προσωπική υπόθεση, οι συμπεριφορές που αναπτύσσονται είναι καθαρά ιδιωτικές – ο καθένας και τα προβλήματα του. Για να σπάσει αυτό απαιτείται τεράστια προσπάθεια και συχνά ο πολιτικοποιημένος κόσμος προτιμάει να συναντιέται με ανθρώπους που ήδη έχουν κάνει το βήμα της συλλογικής αντιμετώπισης των προβλημάτων. Η εμπειρία όμως έχει δείξει πως ακόμα και στον χώρο εργασίας μπορούν να εμφανιστούν ριζοσπαστικές μειοψηφίες, να βάζουν μπροστά το συλλογικό και να αποτελούν μια καλή μαγιά για να ξεπηδήσουν αγώνες. Η απογοήτευση και η απομόνωση, απόρροια της πολυδιάσπασης των χώρων εργασίας, μπορούν να σπάσουν μέσα από την διαδικασία σύνδεσης – το να νιώθουμε δηλαδή ότι αποτελούμε μέρος ευρύτερων αρνήσεων και το ότι οι αγώνες μας μπορούν να επηρεάζουν και άλλους.

Η γειτονία – ως η κοινότητα που συγκροτείται γύρω από την αναπαραγωγή – έχει επίσης την ίδια μοίρα. Εντοιχισμένα «ατομικά» προβλήματα, συγκαλυμμένη βία, συναντήσεις διαχειριστικές και διεκπεραιωτές και όχι ουσιαστικές (βλ. συνελεύσεις πολυκατοικίας, σύλλογοι γονέων κτλ.). Επίσης σε πολλές περιπτώσεις, κατά το ελληνικό φαινόμενο, η ίδια η εκμετάλλευση διαπερνάται άμεσα από σχέσεις συγγένειας που καθιστούν δυσκολότερες τις αρνήσεις και δημιουργούν το φαινόμενο της αλληλοδιαπλοκής οικογενειακού θεσμού και εργασιακού περιβάλλοντος. Ακόμα και αν θέλει κανείς να ξεφύγει από αυτό το πλέγμα που συγκροτούνται οι δημόσιες σχέσεις (σε καφετέριες, τοπικά μαγαζιά κτλ.) έχει να συναντήσει ένα ολόκληρο μοντέλο κοινωνικοποίησης όπου η αλληλεξάρτηση των επιμέρους συμφερόντων παραμένει θολή και εμποτισμένη με αρκετή δόση συντηρητισμού και «αόρατης» εκμετάλλευσης. Το μοντέλο αυτό κυριαρχεί στις ελληνικές πόλεις και ιδιαίτερα στις γειτονιές.

Αντιθέτως στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου η έννοια της γειτονιάς έχει αποσαθρωθεί πλήρως, τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Στην άβυσσο της εκμετάλλευσης, ανάμεσα σε πολυεθνικές, μεγάλα καταστήματα, πολυτελή μαγαζιά, μπαρ, εστιατόρια, ξενοδοχεία, αλλά και στις οργανωμένες μαφίες, την πορνεία και το εμπόριο θανάτου κτλ. οι μόνες κοινότητες που έχουν συγκροτηθεί δημόσια είναι αυτές των ριζοσπαστικοποιημένων μειοψηφιών (ή των αμυνόμενων μειονοτήτων). Δεν είναι τυχαίο που στο χάος των διαλυμένων συλλογικών ταυτοτήτων τα τελευταία 30 χρόνια, η συγκρότηση της αντίστασης πραγματώθηκε μέσα από την ταυτότητα του πολιτικοποιημένου ριζοσπάστη, αναρχικού, αντιεξουσιαστή, ακροαριστερού φοιτητή. Επίσης δεν είναι τυχαίο που αυτή η ταυτότητα συναντήθηκε και κοινωνικοποιήθηκε με νέους, μαθητές, φοιτητές και εργαζόμενους, τα τελευταία 2 χρόνια μετά το Δεκέμβρη, αφού αποτέλεσε την μόνη πρόταση ορατής αντίστασης και αγώνα. Η ταυτότητα του νεαρού ριζοσπάστη, που συγκροτείται στο διάχυτο εργοστάσιο και μπλοκάρει κατά βάση την κυκλοφορία των εμπορευμάτων και τον καπιταλιστικών προσταγών σαμποτάροντας την δημόσια τάξη, αποδείχθηκε με την σειρά της μερική. Στην κρίσιμη στιγμή που διανύουμε για τα συλλογικά κεκτημένα του παρελθόντος αδυνατεί να απαντήσει και να μπλοκάρει την αναδιάρθρωση, μπλοκάροντας την παραγωγή με μαζικό τρόπο. Η αδυναμία αυτή έγκειται  στο ότι δεν μπόρεσε να επηρεάσει και να διεισδύσει σε φιγούρες (ίσως παρελθοντικές) ή να πιέσει δομές τέτοιες που να καθιστούν το μπλοκάρισμα των πάντων εφικτό (αν και το προσπάθησε βλ. κατάληψη της ΓΣΕΕ). Μένει λοιπόν να γεννήσει τις νέες δυνατότητες, είτε οργανωτικές είτε νοηματικές, στοχεύοντας στην καρδιά του κτήνους, την εξάρτησή μας δηλαδή από την μισθωτή εργασία.

Από την άλλη εδώ και κάποια χρόνια, πολιτικοποιημένοι κατά βάση άνθρωποι προσπαθούν να συγκροτήσουν ξανά τις έννοιες της κοινότητας με βάση την γειτονία με όχι κατ’ ανάγκη άμεση σχέση με τα εργασιακά ζητήματα. Αυτές οι απόπειρες δούλεψαν, συγκρότησαν μια ελάχιστη βάση συλλογικοποίησης και φάνηκε ότι στάθηκαν ικανές να δημιουργήσουν δεσμούς που σε ένα περιβάλλον ανάπτυξης των αγώνων κατάφεραν να δράσουν υποστηρικτικά, όπως π.χ. το Δεκέμβρη και η αλληλεγγύη στην Κ. Κούνεβα. Θεωρούμε πως η στροφή στο τοπικό, στο χώρο όπου συναντιέται η εκτός εργασιακού χρόνου κοινή ζωή μπορούν επίσης να σχηματιστούν δεσμοί και σχέσεις που να δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον τόσο για την σύνδεση των αγώνων και για την άμεση υποστήριξη τους, όσο και για το άνοιγμα ζητημάτων που σχετίζονται με την εργασία όσο και με συνολικά ζητήματα που προκύπτουν από την ζωή μέσα στον καπιταλισμό. Υγεία, ασφάλιση, κατανάλωση, μέσα διαβίωσης, στέγαση, πολιτισμός.

Το είπαμε και παραπάνω ένας αγώνας είναι προνομιακό επίπεδο για τη συνάντηση των υποκειμένων που θέλουν να αγωνιστούν, ποιες είναι όμως οι διεργασίες που θα βάλουν περισσότερο κόσμο σε κίνηση; Ποιοι θα είναι οι τόποι συνάντησης; Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την υπάρχουσα εμπειρία, τις υπάρχουσες δομές για να δημιουργήσουμε αγώνες ή έστω να δράσουμε υποστηρικτικά;

Ποιες τελικά είναι οι μορφές οργάνωσης που θα καταστήσουν την αυτενέργεια και την συλλογικότητα ικανές να παράγουν πολιτική από τα κάτω όχι μόνο για την ικανοποίηση των άμεσων υλικών ζητημάτων αλλά για τον μετασχηματισμό της ίδιας μας της ζωής;

 Υπήρξαν ιστορικά παραδείγματα όπως οι wobblies, τα εργοστασιακά συμβούλια, η ιταλική αυτονομία που κατάφεραν  να απαντήσουν  τέτοια ερωτήματα αρκετά πετυχημένα,. Όλα αυτά σήμερα φαντάζουν ξεπερασμένα στο χρονοντούλαπο της παγκόσμιας κινηματικής ιστορίας, όμως έχουν κάτι κοινό την κοινή μοίρα αυτών των ανθρώπων που αγωνίστηκαν μέσα αλλά και πέρα από τη μισθωτή εργασία. Είναι παραδείγματα οργάνωσης  των εργατών/τριών που βάζανε θέματα γύρω από το φάσμα ολόκληρης της ζωής, στήνανε δομές αλληλεγγύης, δημιουργούσαν αγωνιστική κουλτούρα και έφεραν μέσα τους ένα διαφορετικό πολιτισμό. Άλλωστε, οι σχέσεις, οι συνειδήσεις, ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων δεν αλλάζει σε μια στιγμή αλλά μέσα από συλλογικές διαδικασίες, που χτίζουν το «εμείς», που απαντάνε σε κοινές ανάγκες και ζητήματα και επιτίθενται στις εξουσιαστικές σχέσεις.

Eκδήλωση: Κρίση, Ταξική Σύνθεση, Προλεταριακή Εμπειρία

Τα τελευταία δυο χρόνια – με την εκδήλωση της κρίσης και των «σκληρών» μέτρων αντιμετώπισής της – παρατηρείται μια σταδιακή αλλά επιταχυνόμενη αναδιάρθρωση στην εργασία και την ταξική σύνθεση στον ελλαδικό χωρο. Η επισφάλεια γενικεύεται, πλήττονται πλέον ευρύτερα κοινωνικά στρωματά, ενώ υποτιμάται η ζωή μας συνολικά. 


Παρόλαυτα εμφανίζονται αγώνες σε διαφορετικούς τομείς, με τα ιδιαίτερά τους χαρακτηριστικά. Συγκροτείται δηλαδη μια ή πολλες συλλογικές εμπειρίες, οι οποίες χρήζουν επεξεργασίας, ώστε να διαφανούν οι πιθανές κατευθύνσεις που θα πάρουν οι αγώνες καθώς και οι πιθανές επιλογές όσων δρουν μέσα σε αυτούς με μια ριζοσπαστική λογική.


Eκδήλωση: Κρίση, Ταξική Σύνθεση, Προλεταριακή Εμπειρία


Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010 στις 20.00 στην κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ

Αφίσα αλληλεγγύης στους εργαζομένους του Banquet

Πορεία αλληλεγγύης στους αγωνιζόμενους εργαζόμενους του Banquet

Εκδήλωση: Το Κίνημα Ανέργων Εργατών στην Αργεντινή

Τέλος Σεζόν, Άρχισαν οι Εκτπώσεις