29 Μαρτίου με 1 Απριλίου, Λονδίνο: Η μάχη της Τραφάλγκαρ. Πάνω από 200.000 διαδηλωτές συγκρούονται με την αστυνομία, στήνουν φλεγόμενα οδοφράγματα με ανεστραμμένες Πόρσε και Τζάγκουαρ, σπάνε τις βιτρίνες των McDonalds, Barclays Bank, Armani, λεηλατούν σουπερμάρκετ, πολιορκούν την πρωθυπουργική κατοικία, περικυκλώνουν το κτίριο του κοινοβουλίου. Η αιτία ήταν η επιβολή από την κυβέρνηση της Θάτσερ, του κεφαλικού φόρου (poll tax). Το είχε υποσχεθεί στις προεκλογικές δεσμεύσεις της το 1987, ψήφισε το νόμο το 1988 και το 1990 προσπάθησε να τον εφαρμόσει. Πλήθος οργανώσεων όπως η ομάδα της τροτσκιστικής Μαχητικής Τάσης στους κόλπους των Εργατικών, καθώς και αναρχικές συλλογικότητες (Class War) καλούσαν τους Βρετανούς σε μαζική ανυπακοή και μη πληρωμή των φόρων (18 εκατ. φορολογούμενοι επέστρεψαν απλήρωτους τους λογαριασμούς), και το αποκορύφωμα ήταν η διοργάνωση της μεγάλης λονδρέζικης πορείας. Η Μάχη της Τραφάλγκαρ είχε ως επιπτώσεις την κατάργηση του κεφαλικού φόρου, την παραίτηση της Θάτσερ, την ενίσχυση των Εργατικών, την ενσωμάτωση των ριζοσπαστικών υποκειμένων καθως και την σκληρότερη αστυνομική καταστολή.
28 Μαρτίου 1871, Παρίσι: 139 χρόνια από την πρώτη έφοδο στον ουρανό. Παρισινή Κομμούνα, πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες ιστορικές στιγμές του εργατικού κινήματος. Επαναστατική απόπειρα της εργατικής τάξης να καταργήσει την εξουσία και να πάρει την ζωή στα χέρια της σε τοπικό επίπεδο, καταργώντας τις συγκεντρωτικές δομές του κράτους. Το πολιτικό πείραμα έλαβε χώρα στο Παρίσι, διήρκεσε 72 ημέρες και πνίγηκε στο αίμα από την κυβέρνηση του Λουί Τιερ.
Το Παρίσι εκείνη την περίοδο ξεχώριζε για την πολυπληθή εργατική τάξη, που διεκδικούσε μαχητικά τα δικαιώματά της και το 1864 είχε κερδίσει το δικαίωμα της απεργίας. Το 1866 το Παρίσι αριθμούσε 1.799.980 κατοίκους, το 57% των οποίων εργαζόταν στη βιομηχανία.Μετά τον ανεπιτυχή πόλεμο με τους Πρώσους το βράδυ της 17ης προς τη 18η Μαρτίου, σε μια προσπάθεια να επιβάλει την εξουσία του στο ανυπότακτο Παρίσι, ο Τιερ αποφάσισε να αφοπλίσει την πόλη για τον φόβο εργατικής εξέγερσης. Στη Μονμάρτη και την Μπελβίλ υπήρχαν 227 κανόνια για την άμυνα της πόλης υπό τον έλεγχο της ριζοσπαστικοποιημένης Εθνοφρουράς. Οι στρατιωτικές δυνάμεις που εστάλησαν δεν κατόρθωσαν να τα καταλάβουν, καθώς κυκλώθηκαν από εθνοφρουρούς και πολίτες. Οι στρατιώτες δεν πυροβόλησαν κατά του πλήθους, αλλά συνέλαβαν τους επικεφαλής στρατηγούς τους, τους οποίους και εκτέλεσαν. Ο Τιερ, που είχε συνθηκολογήσει με τους Πρώσους, διέταξε το στρατό να εκκενώσει την πόλη, ενώ ο ίδιος κατέφυγε στο οχυρό των Βερσαλιών, για να μην συλληφθεί. Στις 26 Μαρτίου 1871 έγιναν δημοτικές εκλογές, και το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε την ονομασία «Κομμούνα των Παρισίων» («Commune de Paris»), εκπροσωπώντας ένα ευρύ ιδεολογικό φάσμα: Δημοκράτες και ριζοσπάστες αστούς, σοσιαλιστές, ανεξάρτητους επαναστάτες, σοσιαλιστές, μαρξιστές και αναρχικούς. Από τη σύνθεσή της είναι προφανές ότι η ηγεσία της Κομμούνας δεν είχε σαφές ιδεολογικό περίγραμμα κι έτσι δεν κατάφερε να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Παρά τις αδυναμίες της, το έργο που επιτέλεσε ήταν σημαντικό, ιδιαίτερα στους τομείς της εργασίας και της παιδείας. Στον τομέα της εργασίας πήρε μια σειρά από μέτρα, κολλεκτιβοποίηση βιομηχανιών, χρεοστάσιο στο εμπόριο και τα ενοίκια, κατάργηση της νυχτερινής εργασίας, απαγόρευση τοκογλυφικών γραφείων και καθιέρωση της δεκάωρης ημερήσιας εργασίας. Η Επιτροπή Παιδείας προχώρησε στην καθιέρωση της δωρεάν παιδείας και τον χωρισμό κράτους και εκκλησίας, ενώ έλαβε και μέτρα φεμινιστικού χαρακτήρα.
Η Κομμούνα ήταν επίσης μια γιορτή, το παιχνίδι της ζωής ενάντια στον παρατεταμένο θάνατο της επιβίωσης, η εκφόρτιση της καταπιεσμένης κοινωνικής λίμπιντο, η υπέρβαση των διαχωρισμένων επιθυμιών, η έκρηξη του ομαδικού ασυνειδήτου, ένα αυθόρμητο ξέσπασμα των εξουσιαζομένων, οι οποίοι αποφασίζουν να γίνουν υποκείμενο της Ιστορίας, διεκδικώντας την θέση που τους αρμόζει μέσα σε μια ελεύθερη κοινωνία, η «αυτοκυβέρνηση των παραγωγών» (Μαρξ), η συνειδητή ανάκτηση του αλλοτριωμένου χωρόχρονου, η μεταμόρφωση της πόλης. Κοντολογίς, οι εξεγερμένοι, ενσαρκώνοντας τα λόγια του Ρεμπώ «να αλλάξουμε την ζωή», έδρασαν προσπαθώντας να συνδέσουν την πάλη για την ελευθερία με την ολοκλήρωση τού είναι τους, κάτι που η Λουΐζ Μισέλ περιγράφει στο βιβλίο της Memoires: «Ο κόσμος ήθελε να τα αγκαλιάσει όλα μεμιάς: τις τέχνες, τις επιστήμες, την λογοτεχνία, τις ανακαλύψεις. Η ζωή έβραζε. Όλοι βιάζονταν να ξεφύγουν απ’ τον παλιό κόσμο». Τα χαρακτηριστικά της Κομμούνας, που αποτελούν και πολύτιμη κληρονομιά του εργατικού και του επαναστατικού κινήματος, ήταν τα εξής: α) ο αντικρατισμός, β) ο αντιγραφειοκρατισμός, γ) ο αντικληρικαλισμός, δ) η αποκέντρωση και ο φεντεραλισμός, ε) ο διεθνισμός, στ) ο ανθρωπισμός, ζ) ο κοινωνισμός, η) η πολιτιστική αποαλλοτρίωση, θ) η αυτοδιεύθυνση και ι) η ενότητα.
Πολύ γρήγορα, η προσπάθεια της Κομμούνας αφιερώθηκε στον αγώνα εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων, που εν τω μεταξύ είχαν ενισχυθεί σημαντικά, μετά την αποχώρηση των Πρώσων. Διέθεταν 200.000 άνδρες απέναντι στους 60.000 άνδρες της Κομμούνας. Ο στρατός άρχισε τις επιχειρήσεις για την ανακατάληψη του Παρισιού στις 3 Απριλίου με την πολιορκία της πόλης. Μετά τις πρώτες στρατιωτικές αποτυχίες, η Κομμούνα σκλήρυνε τη στάση της, με την Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας που συνέστησε την Πρωτομαγιά του 1871, παρά την αντίδραση των αναρχικών. Στις 21 Μαΐου οι δυνάμεις του Τιερ μπήκαν στο Παρίσι, όπου συνάντησαν σκληρή αντίσταση από τους κομμουνάρους. Σκληρές μάχες διεξάγονταν από δρόμο σε δρόμο και από γειτονιά σε γειτονιά. Τα ανάκτορα του Κεραμεικού, το Δημαρχείο και το Μέγαρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου τυλίχτηκαν στις φλόγες. Οι κυβερνητικές δυνάμεις επικράτησαν πλήρως στις 28 Μαΐου 1871, έπειτα από μια εβδομάδα άγριων μαχών, που έμεινε στην ιστορία ως «Η Ματωμένη Εβδομάδα». Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων 30.000 - 40.000 κομμουνάροι σκοτώθηκαν, ενώ οι απώλειες για τους κυβερνητικούς ανήλθαν σε 1.000 άνδρες. Μετά έπιασαν δουλειά τα στρατοδικεία, που εξέδωσαν 10.137 καταδικαστικές αποφάσεις. Χιλιάδες, εξάλλου, από τους ηττημένους αναγκάσθηκαν να αυτοεξορισθούν.
Η Δεξιά θεωρεί την Παρισινή Κομμούνα ως ένα κλασσικό παράδειγμα οχλοκρατίας και τρομοκρατίας. Η αριστερά την αποθεώνει και τη θεωρεί ως δείγμα ωριμότητας της εργατικής τάξης, η οποία για πρώτη φορά αναλαμβάνει την εξουσία. Ο Καρλ Μαρξ ανακήρυξε την Παρισινή Κομμούνα ως σύμβολο της εργατικής εξέγερσης κατά της αστικής τάξης. Στο έργο του «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία» γράφει: «Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης, απ’ όπου δεν μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους». Ασκεί, όμως, κριτική στους επικεφαλής της, γιατί έχασαν πολύτιμο χρόνο, εφαρμόζοντας τις δημοκρατικές διαδικασίες, αντί να επιτεθούν και να συντρίψουν τις δυνάμεις του Τιερ. Ο Λένιν μελέτησε προσεκτικά την Παρισινή Κομμούνα, προκειμένου να διατυπώσει τη θεωρία του για τη δικτατορία του προλεταριάτου και να εφαρμόσει τα διδάγματά της στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Για τον Μιχαήλ Μπακούνιν, η Παρισινή Κομμούνα ήταν η «καθαρή άρνηση του κράτους», ενώ αντίθετη ήταν η άποψη του Πιότρ Κροπότκιν, ο οποίος τη θεωρεί ως μια μικρογραφία του κράτους σε τοπικό επίπεδο, αφού δεν τόλμησε να καταργήσει τους θεσμούς του.
29 Μαρτίου 1972 Τορίνο : Καταληψη της Μιραφιόρι και εμφάνιση της αυτονομίας ως πολιτικό σχέδιο. 10.000 μαχητικοί εργάτες κυρίως από τις οργανώσεις Lotta Continua (Συνεχής Αγώνας) Potere Operaio (Εργατική Εξουσία) μπλοκάρουν και καταλαμβάνουν το εργοστάσιο της Fiat Mirafiori ενάντια στις συμβιβαστική συμφωνία που υπέγραψε το επίσημο συνδικάτα με την εργοδοσία. Η οργανωτική μορφή αυτής της κατάληψης παρέμεινε εντελώς μυστηριώδης, ίσως ακόμη και για τους ίδιους τους εργάτες. Αλλά σίγουρα εκεί μέσα συνέβαινε κάτι πολύ σημαντικό: η νέα κοινωνική σύνθεση των εργατών έφερνε στο εργοστάσιο μοντέλα συμπεριφοράς που δεν είχαν να κάνουν σε τίποτα με την παράδοση του κομμουνιστικού κινήματος. Αυτά τα μοντέλα συμπεριφοράς προέρχονταν από την καθημερινή ζωή των προλετάριων νέας φουρνιάς. Όχι πλέον μετανάστες από το νότο χωρίς ρίζες στη μητρόπολη, αλλά νεαροί τορινέζοι διαμορφωμένοι στο κλίμα των φοιτητικών αγώνων και εμπειριών συνεύρεσης στις γειτονιές. Η κατάληψη της Μιραφιόρι συνιστά την πρώτη εκδήλωση του νεανικού προλεταριάτου προς τη διαδικασία απελευθέρωσης και αποτελέσει το κοινωνικό πλέγμα για τους αγώνες των επόμενων χρόνων, μέχρι την έκρηξη του 77. Θεωρείται ως η ημερομηνία έναρξης της τρίτης φάσης του ιταλικού εργατικού κινήματος. Στην εμπειρία της κατάληψης της Μιραφιορι εμφανίζεται η ριζοσπαστικότητα μιας συνειδητής άρνησης της μισθωτής σχέσης. Η άρνηση της εργασίας έγινε συνειδητό κίνημα. Στις μέρες της κατάληψης η Μιραφιόρι ήταν απόρθητο φρούριο και το κράτος σκεπτόταν μια επέμβαση οποιουδήποτε τύπου ωστόσο τα αφεντικά υποχώρησαν και οι εργάτες παγίωσαν την δύναμή τους. Όμως το πρόβλημα μετατοπίστηκε σ ένα ευρύτερο πλαίσιο. Το κίνημα έπρεπε να εκφράσει μιαν άλλη κατεύθυνση και νέους ορίζοντες. Οι πρώτες αψιμαχίες της κρίσης, που επιδεινώθηκε μετά από τις ανατιμήσεις του πετρελαίου, έφεραν στο προσκήνιο νέους πρωταγωνιστές: πληθωρισμός, ανεργία περιθωριοποίηση ολόκληρων τομέων, επέκταση της μαύρης εργασίας, ήταν οι όψεις μιας διαδικασίας μητροπολιτικοποίησης που μόλις είχε αρχίσει να διαγράφεται. Οι οργισμένες κραυγες χωρίς υποσχέσεις από τους νεαρούς εργάτες με το κόκκινο μαντήλι γύρω από το μέτωπο, ή τους πρώτους Ινδιάνους των Μητροπόλεων, αυτές οι κραυγές ανήγγειλαν τον ερχομό μιας νέας εποχής για το επαναστατικό κίνημα στην Ιταλία. Μια φάση χωρίς πίστη στον σοσιαλισμό, χωρίς καμία εμπιστοσύνη στο δημοκρατικό σύστημα αλλά και χωρίς σεβασμό για τους μύθους της προλεταριακής επανάστασης, έδειχνε τις προοπτικές της. Ήταν σε αυτή την αλλαγή του σεναρίου που απέκτησε μορφή το νέο πολιτικοπολιτιστικό φαινόμενο της εργατικής αυτονομίας. Από το 1972 και ιδίως μετά την κατάληψη της Μιραφιόρι η έκφραση «εργατική αυτονομία» απέκτησε την πιο ριζοσπαστική της σημασία. Άρχισε να σημαίνει ότι η εργατική ύπαρξη, η συμπαγής προλεταριακή κοινότητα, μπορεί να οργανώσει κοινωνικές συνθήκες μοιράσματος, παραγωγής και συμβίωσης, αυτόνομες από την αστική νομιμότητα. Αυτόνομες από τον νόμο της ανταλλαγής, από το νόμο της μίσθωσης του χρόνου, από τον νόμο της ατομικής ιδιοκτησίας.
31 Μαρτίου 1979 Γκόρλεμπεν: 100.000 διαδηλωτές μαζί με εκατοντάδες τρακτέρ διαδηλώνουν στο Γκόρλεμπεν ( το πιο ανατολικό τμήμα της τότε Δυτικής Γερμανίας – κοντά στο Αμβούργο) ενάντια στην κατασκευή χώρων αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων
1 Απριλίου 1792 Παρίσι: Η Έτα Παλμ, μία από τις πρώτες φεμινίστριες, απαιτεί το δικαίωμα της γυναίκας στο διαζύγιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου